Co to jest Scrum – czym jest i jak działa zwinna metodyka?

SCRUM jest jednym z wiodących podejść do zarządzania projektami w ramach metodyki Agile. Jest to elastyczny framework, który umożliwia zespołom i organizacjom tworzenie wartości poprzez dostosowywanie się do złożonych problemów. W tym artykule przedstawimy praktyczne aspekty SCRUMa, zwracając uwagę na jego filozofię, wartości i różnice w stosunku do Agile. Jeśli interesują Cię skuteczne metody zarządzania projektami, dostosowane do współczesnych wymagań rynku zachęcamy do lektury!

Czym jest zwinne zarządzanie projektami? 

Zwinne zarządzanie projektami, w tym metodyka SCRUM, ma na celu dostarczanie wartościowych rozwiązań w krótkich, iteracyjnych cyklach. Jest to podejście elastyczne, które umożliwia dostosowanie się do zmieniającego się rynku i reagowanie na nowe okazje.

Metodyka SCRUM jest jednym z podejść zwinnych, które można wyróżnić w ramach AGILE. Jest szeroko stosowana w branży informatycznej i skupia się na tworzeniu oprogramowania oraz innych wartościowych produktów. SCRUM pozwala na dostarczanie działających fragmentów produktu w regularnych iteracjach, co umożliwia otrzymanie informacji zwrotnej od użytkowników i dostosowanie planów w oparciu o te dane.

AGILE to szerokie pojęcie, które opisuje iteracyjne podejście do tworzenia oprogramowania i dostarczania wartości. Skupia się na budowaniu produktów w elastyczny sposób, koncentrując się na małych krokach i sukcesach. To pozwala na efektywne zarządzanie projektem, reagowanie na zmiany i osiąganie lepszych wyników.

Metodyki AGILE, takie jak SCRUM, są coraz bardziej popularne wśród programistów, menedżerów projektów, specjalistów i projektantów UX. Stanowią część języka branżowego i są powszechnie stosowane w software house’ach i agencjach UX. Umożliwiają pracę w sposób elastyczny, skupiając się na dostarczaniu wartościowych rozwiązań w krótkich cyklach czasowych. To podejście pozwala na lepsze zarządzanie projektem, oszczędności czasu i budżetu, oraz efektywniejszą pracę.

Manifest AGILE: Kluczowe zasady rewolucyjnej metodyki w zarządzaniu projektami

Manifest AGILE (AGILE Manifesto) stanowi fundament metodologii AGILE i skupia się na czterech wartościach oraz dwunastu zasadach:

Cztery wartości Agile:

1. Przedkładanie osób i interakcji zachodzących między nimi nad procesy i narzędzia.
2. Przedkładanie działającego oprogramowania nad dokumentację.
3. Przedkładanie reakcji na zmianę nad działanie zgodnie z planem.
4. Przedkładanie współpracy z klientem nad negocjowanie umowy.

Dwunastopunktowy manifest Agile jest zorientowany na:

1. Zadowolenie klienta i dostarczanie wartościowego oprogramowania.
2. Akceptacja zmian, które prowadzą do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.
3. Częste dostarczanie działającego oprogramowania.
4. Codzienna współpraca między deweloperami a interesariuszami.
5. Motywacja pracowników i stworzenie optymalnego środowiska pracy.
6. Efektywna komunikacja twarzą w twarz.
7. Ocena działającego oprogramowania.
8. Zrównoważony rozwój i utrzymanie stałego tempa zmian.
9. Skupienie na jakości projektu i oprogramowania.
10. Prostota i uproszczenie sposobu pracy.
11. Samoorganizacja zespołów.
12. Nieustanne dążenie do zwiększania wydajności, jakości i efektywności.

Stosowanie metodyki AGILE przynosi wiele korzyści, dlatego jest popularna nie tylko w branży IT, ale także w konsultingu, bankowości, finansach, ubezpieczeniach i telekomunikacji. AGILE sprawdza się w projektach, które charakteryzują się niepewnością i wymagają elastyczności, zwłaszcza w branżach, gdzie zmiany są częste, regularne, nieprzewidywalne i mają znaczący wpływ biznesowy.

Metodologia AGILE jest otwarta i bardziej elastyczna niż tradycyjne podejścia. Opiera się na ciągłej zmianie wymagań i przekazywaniu informacji zwrotnej od interesariuszy i użytkowników końcowych. Celem każdej iteracji jest tworzenie działającego produktu, który skuteczniej odpowiada na potrzeby i cele. Zwinne zarządzanie umożliwia efektywne pozyskiwanie informacji zwrotnych i reagowanie na nie w trakcie prowadzenia projektów.

Co to jest Scrum?

Metodyka Scrum jest częścią podejścia Agile i służy do tworzenia nowych produktów w dynamicznym i zmiennym środowisku. Jest to jeden z najbardziej popularnych frameworków Agile, szczególnie stosowany do wytwarzania i rozwijania złożonego oprogramowania.

Scrum opiera się na trzech podstawowych zasadach:

1. Przejrzystość (Transparency): Zapewnia pełny dostęp do informacji związanych z projektem dla wszystkich członków zespołu. Wszystkie aspekty pracy są widoczne i dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron.
2. Adaptacja (Adaptation): Pozwala na elastyczne zmiany priorytetów i dostosowywanie się do nowych wymagań. Scrum umożliwia dostosowywanie planów i strategii w trakcie projektu, aby lepiej odpowiadać na zmieniające się warunki.
3. Przegląd (Inspection): W Scrumie istnieje stałe monitorowanie i ocena postępu pracy oraz produktu. To umożliwia doskonalenie zarówno samego produktu, jak i procesu jego tworzenia.

Scrum skupia się na:

• Interakcjach i relacjach: Ważnym elementem jest komunikacja i współpraca między członkami zespołu oraz z interesariuszami.
• Synergii: Dąży do wykorzystania efektu zbiorowej inteligencji, gdzie współpraca zespołowa prowadzi do lepszych wyników niż działania indywidualne.
• Empiryzmie: Decyzje są podejmowane na podstawie obserwacji i doświadczeń. Scrum opiera się na praktycznych dowodach i wynikach.
• Lean thinking: Metodyka promuje podejście oparte na eliminacji marnotrawstwa i zwiększaniu efektywności w procesie tworzenia oprogramowania.
• Scrum Team, czyli zespół Scrumowy, stanowi podstawową jednostkę Scrum. Składa się z jednego Scrum Mastera, Product Ownera i programistów. Hierarchia w zespole jest płaska, a członkowie samodzielnie ustalają zadania, obowiązki i czas poświęcony na realizację działań.
• Scrum zapewnia elastyczną strukturę organizacyjną, która sprzyja większej zwinności, lepszej komunikacji i produktywności. Metodyka Scrum definiuje role, obowiązki oraz spotkania, które nadają strukturę procesowi tworzenia oprogramowania.
• Zespół Scrum jest odpowiedzialny za wszystkie działania związane z produktem i wspólnie pracuje nad jego tworzeniem.

Odpowiedzialności (role) w Scrumie: Deweloperzy, Product Owner i Scrum Master.

W metodyce Scrum istnieją trzy główne role odpowiedzialne za efektywne funkcjonowanie zespołu i realizację projektu: Deweloperzy (Developers), Właściciel Produktu (Product Owner) oraz Scrum Master.

• Deweloperzy (Developers): Deweloperzy są członkami zespołu Scrum, którzy mają różnorodne kompetencje i umiejętności potrzebne do dostarczenia produktu. Mogą to być osoby odpowiedzialne za analizę, projektowanie, programowanie, testowanie i inne zadania związane z tworzeniem produktu. Deweloperzy współpracują ze sobą, aby osiągnąć cele projektowe i ciągle rozwijać produkt. Ważne jest, że każdy deweloper w zespole ma elastyczne role i wspólnie ponoszą odpowiedzialność za sukces projektu.

• Właściciel Produktu (Product Owner): Właściciel Produktu reprezentuje interesariuszy i klientów, posiada wizję produktu oraz jest odpowiedzialny za zarządzanie backlogiem produktu. Jego głównym zadaniem jest określanie priorytetów, ustalanie wymagań oraz dostarczanie wartościowego i zgodnego z oczekiwaniami produktu. Właściciel Produktu utrzymuje stały kontakt z interesariuszami, zbiera ich opinie i wykorzystuje je do doskonalenia produktu. Jego rolą jest również zapewnienie klarownej komunikacji między zespołem Scrum a interesariuszami.

• Scrum Master: Scrum Master pełni rolę lidera i coacha dla zespołu Scrum. Jego głównym zadaniem jest dbanie o to, aby proces Scrum był właściwie wdrażany i stosowany. Scrum Master pomaga zespołowi w eliminowaniu przeszkód, usuwaniu blokad oraz tworzeniu efektywnego środowiska pracy. Jego rolą jest również dbanie o ciągłe doskonalenie zespołu, wspieranie procesu retrospektyw i zapewnienie transparentności w całym projekcie. Scrum Master jest obserwatorem procesu, dzieli się swoimi obserwacjami i wskazówkami, aby zwiększyć efektywność i jakość pracy zespołu.

Wszystkie trzy role są niezwykle istotne dla sukcesu projektu w Scrumie. Deweloperzy dostarczają konkretne umiejętności i prace nad produktem, Właściciel Produktu kieruje strategicznym kierunkiem projektu, a Scrum Master dba o sprawną implementację i doskonalenie procesu Scrum. Współpraca i synergia między tymi rolami są kluczowe dla efektywnego wdrażania metodyki Scrum.

Proces Scrum (Scrum Sprint)

SCRUM Sprint to kluczowy element w metodologii Scrum, w którym zespół skupia się na dostarczaniu kolejnych wersji działającego produktu w krótkich cyklach. Sprinty mają ustalony czas trwania, zazwyczaj nie przekraczający jednego miesiąca, choć najpopularniejsze są dwutygodniowe Sprinty. Taki harmonogram dostarczania gwarantuje Product Ownerowi, że wie, ile pracy zostanie wykonane w określonym czasie, co zwiększa kontrolę nad projektem.

Podczas Sprintu:

• Zespół Scrumowy koncentruje się na realizacji zadań, które zostały wybrane z Product Backlogu (lista pomysłów i potrzeb użytkowników) przez Product Ownera. Te zadania są umieszczone w Sprint Backlogu, który stanowi plan Sprintu.
• Zespół i Product Owner ustalają cel Sprintu, czyli to, czego chcą osiągnąć w ramach danego cyklu dostarczania produktu. Cel ten jest skupiony na najważniejszej wartości do dostarczenia.
• Codziennie odbywa się krótkie spotkanie, zwane Daily Scrum, na którym członkowie zespołu synchronizują się i omawiają postęp prac oraz ewentualne napotkane przeszkody.
• Zespół skupia się na dostarczaniu przyrostów produktu, które spełniają zdefiniowane kryteria ukończenia (Definition of Done, DoD).
• Po zakończeniu Sprintu odbywa się Sprint Review, podczas którego zespół prezentuje wykonane zadania interesariuszom i otrzymuje od nich informację zwrotną.
• Następnie odbywa się Sprint Retrospective, na którym zespół analizuje przebieg Sprintu i identyfikuje możliwości doskonalenia procesu pracy.

Podczas Sprintu, Zespół skupia się na konkretnych zadaniach i realizuje je zgodnie z ustalonym planem. Istotne jest, żeby nie wprowadzać zmian, które mogłyby zakłócić realizację celu Sprintu. Dzięki regularnym Sprintom, Product Owner ma możliwość regularnej prezentacji nowych wersji produktu interesariuszom, klientom i użytkownikom, co pozwala na szybką informację zwrotną i dostosowanie dalszego rozwoju produktu.

Retrospektywa Sprintu daje również możliwość zespołowi i Product Ownerowi refleksji nad efektywnością pracy, identyfikacji problemów i wprowadzenia ulepszeń do procesu Scrum. Sprinty stanowią rytm i powtarzalność w dostarczaniu wartościowego produktu, a jednocześnie umożliwiają adaptację i doskonalenie w trakcie procesu tworzenia.

Wady i zalety SCRUMu

Podczas implementacji Scrumu, jak każdej innej metodyki, istnieją zarówno wady, jak i zalety. Zrozumienie tych czynników może pomóc w ocenie, czy Scrum jest odpowiednią metodą dla danego projektu. Poniżej omówimy zarówno wady, jak i zalety aby przedstawić pełniejszy obraz tej metodyki.

Wady SCRUMu:

• Wymaga znacznego poziomu doświadczenia: Skuteczne wdrożenie Scrumu może wymagać czasu i doświadczenia. Zespół musi być odpowiednio przeszkolony i zdobyć wiedzę na temat metodologii, aby skutecznie zastosować jej zasady i praktyki.
• Duże zaangażowanie i samodyscyplina zespołu: Scrum wymaga zaangażowania i wysokiej samodyscypliny ze strony każdego członka zespołu. Regularna komunikacja, zachowanie terminów i realizacja celów Sprintów wymagają wysiłku i zaangażowania ze strony wszystkich uczestników.
• Zwiększone ryzyko rozszerzenia zakresu projektu: Istnieje ryzyko, że podczas trwania Sprintu pojawią się dodatkowe wymagania lub zmiany, które mogą prowadzić do rozszerzenia zakresu projektu. To może wpłynąć na planowanie i dostarczenie wartości w ramach ustalonego czasu i zasobów.
• Zwiększone ryzyko ciągłego dodawania funkcji: W Scrumie istnieje możliwość, że podczas tworzenia kolejnych wersji produktu, klient lub interesariusze będą chcieli dodawać nowe funkcje. To może wprowadzać niestabilność i utrudniać skupienie się na dostarczeniu wartościowych przyrostów w ramach Sprintu.
• Duża odpowiedzialność SCRUM Mastera: SCRUM Master pełni kluczową rolę w zapewnieniu przestrzegania zasad i praktyk Scrum. Musi posiadać specyficzne cechy osobowości i umiejętności, aby efektywnie zarządzać projektem, rozwiązywać problemy i wspierać zespół. Odpowiedzialność ta może być wymagająca i stawiać duże wymagania na SCRUM Masterze.

Zalety SCRUMu:

• Lepsza przejrzystość i widoczność projektu: Scrum zapewnia przejrzystość postępu projektu poprzez regularne spotkania, transparentność prac i dostarczanie działającego oprogramowania w każdym Sprintcie. To umożliwia zespołowi i interesariuszom na bieżąco śledzić postępy i podejmować informowane decyzje.
• Lepsza komunikacja i zrozumienie między członkami zespołu: Scrum promuje regularną komunikację w ramach zespołu, co pomaga w lepszym zrozumieniu wymagań i oczekiwań. Dzięki temu członkowie zespołu są w stanie efektywniej współpracować i rozwiązywać problemy.
• Możliwość przewidywania problemów: Regularne spotkania i monitorowanie postępu projektu w Scrumie pozwalają na wcześniejsze wykrywanie ewentualnych problemów i przeszkód. Dzięki temu zespół może szybko reagować i podejmować działania naprawcze, co minimalizuje ryzyko opóźnień czy niepowodzeń.
• Większy zakres oraz głębokość odpowiedzialności zespołu: W Scrumie każdy członek zespołu ma określone role i odpowiedzialności. To sprzyja większemu zaangażowaniu i poczuciu odpowiedzialności za rezultaty projektu. Zespoły są samodzielne w podejmowaniu decyzji i realizacji zadań, co sprzyja efektywności i skuteczności działań.
• Pożądana autonomia, niezależność, samodzielność zespołu: Scrum promuje samodzielność i autonomię zespołu, co pozwala na kreatywność i efektywność w rozwiązywaniu problemów. Zespół ma swobodę w podejmowaniu decyzji i dostosowywaniu się do zmieniających się warunków, co sprzyja adaptacyjności i innowacyjności.
• Większa elastyczność: Scrum jest elastyczną metodyką, która umożliwia dostosowywanie się do zmieniających się wymagań i priorytetów. Dzięki krótkim Sprintom i regularnemu dostarczaniu przyrostów, można szybko reagować na zmiany i dostarczać wartość, która jest najbardziej istotna dla klienta.
• Głębsza świadomość celów dzięki ciągłym informacjom zwrotnym: Scrum zapewnia stałą komunikację i informacje zwrotne zarówno wewnątrz zespołu, jak i od interesariuszy. To pozwala na lepsze zrozumienie celów projektu i umożliwia dostosowanie działań w celu osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
• Szybsza reakcja na nowe informacje, dane, wyniki, obserwacje: Scrum opiera się na empiryzmie i regularnym inspekcjom. Dzięki temu zespół może szybko reagować na nowe informacje, dane czy obserwacje, a także dostosowywać swoje plany i działania. To pozwala na lepszą adaptację do zmieniających się warunków i optymalizację rezultatów projektu.
• Większa efektywność oraz ekonomiczność pracy: Scrum promuje skupienie się na dostarczaniu wartościowych przyrostów i eliminacji zbędnych działań. To przekłada się na większą efektywność pracy i optymalne wykorzystanie zasobów.

SCRUM w pigułce: Zasady, korzyści i wady metodyki SCRUM

SCRUM jest zwinną metodyką zarządzania projektami, w której wyznaczane są jasne zasady i role. Opiera się na iteracyjnym podejściu, w którym prace są podzielone na sprinty o ograniczonym czasie trwania. Codzienne spotkania umożliwiają ścisłą komunikację w zespole, a przeglądy i retrospektywy pozwalają na ciągłe doskonalenie procesu.

Korzyści metodyki SCRUM są liczne. Przede wszystkim, zapewnia ona lepszą przejrzystość projektu, umożliwiając zespołowi i interesariuszom śledzenie postępów i dostosowywanie priorytetów. Ponadto, SCRUM promuje efektywną komunikację w zespole, co przyczynia się do lepszego zrozumienia i współpracy. Dzięki sprintom i iteracyjnemu podejściu, SCRUM umożliwia szybkie reagowanie na zmiany, co jest szczególnie cenne w dynamicznym środowisku projektowym. Dodatkowo, metodyka ta sprzyja tworzeniu wartościowych produktów, dostarczając je w krótkich cyklach.

Niemniej jednak, SCRUM ma również pewne wady. Jedną z nich jest zwiększone ryzyko rozszerzenia zakresu projektu, gdyż nowe wymagania mogą być dodawane w trakcie sprintów. Wymaga również zaangażowania i doświadczenia zespołu, aby skutecznie wdrożyć metodykę SCRUM. Ponadto, odpowiedzialność SCRUM Mastera może być wymagająca, gdyż wymaga specyficznych umiejętności i cech osobowościowych.

Podsumowując, SCRUM to metodyka, która oferuje wiele korzyści, takich jak przejrzystość, elastyczność i efektywną komunikację. Jednak, należy być świadomym potencjalnych wad, takich jak ryzyko rozszerzenia zakresu projektu i potrzeba odpowiedniego zaangażowania zespołu. Ostatecznie, dostosowanie metodyki SCRUM do specyfiki projektu i organizacji jest kluczowe dla osiągnięcia sukcesu.